Τριακόσιες εξήντα πέντε ανατολές και άλλες τόσες δύσεις και πάει, πέρασε κι αυτός ο χρόνος! Γέρος πια θα παραδώσει τη σκυτάλη στον νέο, που έρχεται γεμάτος αισιοδοξία, όνειρα και πολλές πολλές υποσχέσεις…

Και πάνω στο συναπάντημα του προκατόχου με τον διάδοχο – τελευταία βραδιά του παλιού χρόνου και πρώτη του καινούριου – τεράστια τραπέζια πάλι θα απλωθούν και ανάλογες πράσινες τσόχες θα στρωθούν, ενώ ολόγυρα άνθρωποι ριψοκίνδυνοι και συντηρητικοί, λωποδύτες και νομοταγείς, όλοι με γεμάτα πορτοφόλια – άσχετα αν είναι πλούσιοι ή φτωχοί- γεμάτοι ελπίδες, θα δοκιμάσουν την τύχη τους και… τα νεύρα τους.

Μεγάλο πράγμα στον άνθρωπο το κυνήγι της τύχης, η αγωνία του αύριο και η παρηγοριά της ελπίδας. Το τυχερό παιχνίδι, το οποιοδήποτε τυχερό παιχνίδι, απ’την αρχαία εποχή ως τα χρόνια μας, κρατάει σιδηροδέσμιους τους ανθρώπους.

Πώς όμως δέθηκε η χαρτοπαιξία με έναν καλόβολο άγιο που σκορπάει τη χαρά στα παιδιά κουβαλώντας τους δώρα; Και πώς ο Άη-Βασίλης μαζί με τα παιχνίδια και τις υποσχέσεις, κατάντησε να κουβαλά και μερικές τράπουλες από την Καισαρεία;

Μια λογική εξήγηση για τη σύνδεση του Άη-Βασίλη με το κάθε άλλο παρά χριστιανικό έθιμο της χαρτοπαιξίας είναι ότι η γιορτή του χιονισμένου αυτού γεροντάκου συμπίπτει με την Πρωτοχρονιά. Η μέρα αυτή αποτελεί δέλεαρ για πολλούς να δοκιμάσουν την τύχη τους, όμως η «δοκιμή» αυτή για πολλούς αποβαίνει ατυχία με δυσάρεστα αποτελέσματα…

Αν όμως το προηγούμενο ερώτημα εξηγείται με τη λογική, αίνιγμα εξακολουθεί να παραμένει για τους ιστορικούς η χρονολόγηση της πρώτης τράπουλας στον κόσμο.

Φυσικά πρόκειται για ανατολική επινόηση και το πιθανότερο είναι ότι ανήκει στους Κινέζους, αν και τη διεκδικούν και οι Ινδοί και οι Πέρσες. Οι μακάριοι ανατολίτες, ηδονιστές και εγωπαθείς, έβρισκαν κάθε τρόπο να σκοτώνουν τις ατέλειωτες ώρες της αποχαύνωσής τους. Ο δε Κινέζος αυτοκράτορας Σέουν–Χο εισήγαγε τη χρήση των τραπουλόχαρτων στο παλάτι για να διασκεδάζουν την πλήξη τους οι τριακόσιες τόσες παλλακίδες του, αλλά ούτε που φαντάστηκε τι φωτιά άναβε στον κόσμο!

Το «κακό» γρήγορα πήρε επιδημικό χαρακτήρα στην Ασία, όμως στην Ευρώπη άργησε να κάνει την εμφάνισή του. Η μόνη θετικά εξακριβωμένη χρονολογία στην ιστορία της τράπουλας είναι εκείνη που αφορά στην πρώτη απαγόρευσή της, 1300μ.Χ. στο Σρασβούργο. Η πανίσχυρη κατά τον Μεσαίωνα εκκλησία, στην προσπάθειά της να καταστήσει την τράπουλα αντικείμενο μίσους και αποστροφής για τους ευσεβείς, την είχε ονομάσει «προσευχητάριο του διαβόλου».

Μα καμιά σύνοδος, κανένας αφορισμός, καμιά ποινή, απαγόρευση ή νόμος δεν κατάφεραν να εξοβελίσουν τα «προσευχητάρια του διαβόλου», που παρά τις τεχνικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε η κατασκευή τους σε μια εποχή που η τυπογραφία δεν είχε ακόμα εφευρεθεί και τα τραπουλόχαρτα έπρεπε να ζωγραφίζονται ένα-ένα με το χέρι από ειδικευμένους καλλιγράφους, ολοένα και κέρδιζαν έδαφος. Ούτε η μαζική καταστροφή στη φωτιά χιλίων και παραπάνω τραπουλών στις αρχές του 15ου αι. στη Νυρεμβέργη συνέτισε τους οπαδούς του παιχνιδιού.

Άλλωστε τον ίδιο αιώνα η ανακάλυψη της τυπογραφίας στάθηκε μοιραία για τους εχθρούς της τράπουλας. Το 1552 αποτελεί σταθμό στη διάδοση της τράπουλας με την ίδρυση της πρώτης τραπουλοβιομηχανίας στην πόλη Άλτενμπουργκ στη Γερμανία, στην περιοχή της Θουριγγίας.

Όσο όμως υπάρχουν τράπουλες, τόσο θα υπάρχουν και αετονύχηδες που ταχυδακτυλουργικά εμφανίζουν άσσους και μπαλαντέρ, «ξεγυμνώνοντας» έτσι τους αφελείς και επιβεβαιώνοντας τον όρο «τράπουλα» που στα ιταλικά σημαίνει δόλος, παγίδα (trappola).

Δεν πρέπει εξάλλου να μας διαφεύγει το γεγονός ότι τα «αθώα» αυτά κατά τα άλλα χαρτάκια με τους αριθμούς και τις φιγούρες στάθηκαν η αιτία να χαθούν περιουσίες από τους ρέκτες του είδους εν ριπή οφθαλμού, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολλές κοινωνικές ανωμαλίες. Ο εύκολος πλουτισμός προσελκύει πιο γρήγορα τους ανθρώπους, στην αντίληψη των οποίων η αξία της εργασίας σχετικοποιείται. Αυτός είναι ο λόγος που και σήμερα ακετά παιχνίδια – κυρίως αυτά των οποίων το αποτέλεσμα εξαρτάται αποκλειστικά από την τύχη, χωρίς να αφήνουν κανένα περιθώριο στη δεξιότητα του παίχτη – θεωρούνται απαγορευμένα και διώκονται από τον νόμο.

Ωστόσο, εσείς, και αυτή την Πρωτοχρονιά, παραμερίζοντας κάθε δισταγμό και αμφιβολία, δοκιμάστε την τύχη σας στην πράσινη τσόχα. Προκαλέστε την – πού ξέρετε; μπορεί να σας χαμογελάσει. Και δεν αποκλείεται η γεμάτη σας τσέπη την αυγή της 1ης Ιανουαρίου να αποτελέσει για σας το προμήνυμα μιας ευτυχισμένης χρονιάς.

Εσείς όμως που θα χάσετε, μην απελπίζεστε. Ο σοφός λαός έχει έτοιμη την παρηγοριά ως αντίδοτο. Κάπου αλλού θα πρέπει να περιμένετε το αντιστάθμισμα της ατυχίας σας.

Καλή τύχη, λοιπόν!

3 thoughts on “Χαρτοπαιξία και Άη-Βασίλης

  1. Καλα και υπάρχουν οι τράπουλες πως θα παίζαμε μπιρίμπα και που θα σκωτοναμε τον χρόνο μας

Comments are now closed.